سرطان و هر آنچه در مورد آن باید بدانید
سرطان چیست؟
سرطان مجموعهای از بیماریها است که با رشد و تقسیم غیرقابلکنترل سلولها در بدن همراه است. این رشد غیرطبیعی میتواند در بافتهای بدن تودهای به نام تومور ایجاد کند. تومورها به دو دسته کلی تقسیم میشوند: تومورهای خوشخیم که به بافتهای دیگر بدن سرایت نمیکنند و تومورهای بدخیم که سرطانی هستند و قابلیت انتشار به سایر بافتهای بدن را دارند.
علائم سرطان
علائم سرطان به نوع و محل آن بستگی دارد، اما برخی از علائم عمومی که باید به آنها توجه شود عبارتند از:
کاهش وزن بدون علت: اگر بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی به طور ناگهانی وزن کم کنید، ممکن است نشانهای از سرطان باشد.
خستگی شدید: خستگی مفرط که با استراحت بهبود نمییابد.
تودههای غیرطبیعی: مشاهده یا احساس تودهای غیرعادی در ناحیههای مختلف بدن مثل پستان، گردن یا شکم.
تغییرات در پوست: تغییر رنگ یا سایز خالها، لکههای تیره یا زخمهای بهبود نیافته.
سرفه یا خشونت صدا: سرفه مداوم، خصوصاً در افرادی که سیگار میکشند، ممکن است نشانه سرطان ریه باشد.
انواع سرطان و علائم هشداردهنده آن ها
1. سرطان پستان
یکی از شایعترین علائم سرطان پستان، توده یا برجستگی در پستان یا زیر بغل است که بهطور معمول بدون درد است. همچنین تغییرات در اندازه، شکل یا بافت پستان، ترشحات غیرطبیعی از نوک پستان، و تغییر رنگ یا زخمهای مداوم روی پوست پستان نیز از علائم هشداردهنده هستند. نوک پستان ممکن است به سمت داخل برگردد یا حالت پوستهپوسته پیدا کند.
2. سرطان ریه
سرفههای مداوم که با گذشت زمان بدتر میشود و یا با خون همراه است، از علائم اولیه سرطان ریه است. افراد مبتلا همچنین ممکن است دچار تنگی نفس، درد در ناحیه قفسه سینه و خسخس سینه شوند. کاهش وزن غیرقابل توضیح و خستگی مفرط نیز از علائم شایع سرطان ریه هستند که ممکن است با پیشرفت بیماری بیشتر شوند.
3. سرطان روده بزرگ (کولون)
تغییرات در عادات دفع مدفوع مانند یبوست یا اسهال مداوم، خونریزی از رکتوم یا وجود خون در مدفوع، و درد یا گرفتگی در ناحیه شکم از علائم سرطان روده هستند. افراد مبتلا همچنین ممکن است دچار ضعف و خستگی مداوم شوند و کاهش وزن ناخواسته داشته باشند.
4. سرطان پروستات
سرطان پروستات اغلب در مراحل اولیه علائم خاصی ندارد، اما با پیشرفت بیماری، مشکلات ادراری نظیر تکرر ادرار، دشواری در شروع یا قطع جریان ادرار، و وجود خون در ادرار یا منی ممکن است ظاهر شوند. همچنین، ممکن است افراد مبتلا درد در ناحیه لگن و یا درد هنگام انزال را تجربه کنند.
5. سرطان پوست (ملانوما)
علائم سرطان پوست شامل تغییرات در خالهای موجود یا ظاهر شدن خالهای جدید با شکل یا رنگ غیرطبیعی است. خالهایی که نامنظم هستند، حاشیههای غیرمعمول دارند، تغییر رنگ میدهند، یا بزرگ میشوند، باید حتماً بررسی شوند. زخمهایی که بهبود نمییابند یا نواحی پوستی که خارش یا خونریزی دارند نیز میتوانند نشانههای هشداردهنده باشند.
6. سرطان خون (لوسمی)
علائم شایع سرطان خون شامل خستگی شدید، عفونتهای مکرر، کبودیهای غیرعادی یا خونریزیهای طولانیمدت، و تبهای مداوم است. افراد مبتلا به لوسمی ممکن است دچار درد یا ورم در ناحیه شکم به دلیل بزرگ شدن طحال یا کبد شوند.
7. سرطان معده
سرطان معده معمولاً در مراحل اولیه علائم مشخصی ندارد، اما با پیشرفت بیماری، برخی از علائم شایع ظاهر میشوند. درد یا ناراحتی مداوم در ناحیه بالای شکم از نشانههای رایج این نوع سرطان است. افراد ممکن است احساس سیری زودرس پس از خوردن مقدار کمی غذا را تجربه کنند. کاهش وزن غیرقابل توضیح و کاهش اشتها نیز از دیگر علائم هشداردهنده هستند. همچنین ممکن است فرد دچار سوءهاضمه مزمن، سوزش سر دل یا تهوع و استفراغ مکرر شود. در مراحل پیشرفته، ممکن است مدفوع سیاه (ناشی از خونریزی داخلی) یا استفراغ خونی نیز ظاهر شوند.
8. سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم معمولاً در مراحل اولیه هیچ علامت خاصی ندارد و اغلب در طی آزمایش پاپ اسمیر تشخیص داده میشود. اما با پیشرفت بیماری، علائم هشداردهندهای ممکن است ظاهر شوند. خونریزی غیرطبیعی رحم، بهویژه بعد از رابطه جنسی، بین دورههای قاعدگی یا پس از یائسگی، از شایعترین علائم است. ترشحات غیرطبیعی واژن که ممکن است بدبو یا همراه با خون باشد نیز از نشانههای اولیه سرطان دهانه رحم است. درد لگن یا درد هنگام رابطه جنسی نیز ممکن است نشاندهنده وجود مشکل باشد. در مراحل پیشرفتهتر، فرد ممکن است دچار تورم در پاها، درد شدید در ناحیه کمر یا مشکلات ادراری شود.
علائم سرطان دهانه رحم نیاز به ارزیابی فوری پزشکی دارند، زیرا تشخیص زودهنگام میتواند به درمان مؤثر و افزایش شانس بهبودی کمک کند. آزمایشهای مرتب، مانند پاپ اسمیر و واکسیناسیون HPV (آزمایش hpv و رابطه این ویروس با سرطان دهانه رحم)، از اقدامات پیشگیرانه مهم برای کاهش خطر سرطان دهانه رحم هستند.